История поселения

История  села  Миннибаево

 

 

 

        Окаймленная  со  всех  сотрон  лесами  и  возвышенностями  село Миннибаево  находится  в  12  км.  от  районного  центра. Природа  своеобразная. Температура  всегда ниже  на 2-3  градуса  чем в г.Альметьевске  и  в соседних  деревнях  восточной  стороны. По  словам  старожилов  всегда  на 2  недели  позже  выходили  весной  на  посев.Все  леса, возвышенности,  родники  и  овраги  имеют  свои  названия.Эти  названия  появились  исходя  в  основном  из  природного  свойства.               Например: «Таштау» -  «Каменная гора»,    «Чияле  тау» -        

« Вишневая гора», « Кырын каенлык» - «Березы  на  склонах», «Чегэн сазы» - Цыганское  болото».

Каждая улица имеет  свои  названия: «Чупай  очы», «Элмэт  очы», «Мишэр очы». Некоторые  имею  легенды.

 Особые  достопримечательности  села:

   На  расстоянии в 2-х  км  от села Миннибаево  благоустрена  зона  для  отдыха «Мельничный  водопад», нефтяниками  Татнефти в 1995-1998 гг.

    Мечеть    построенный в 1992 -1995гг. с силами  населения  и нефтяников.

    Памятник  павшим  односельчанам в Великой  Отечественной  Войне, открыт в 1985г.

  Село  Миннибаево  согласно  добытым  писателем  и  историком Ж.Рахимовым  в  архивах  городов  Москвы, Санкт- Петербурга, Уфы, Самары  сведениям  обосновано  примерно  в 1730  году.

  Миннибай  Туктаров – основатель села  Миннибаево.

          В 1930 году  на селе  создается колхоз. Колхозу  дали  название – «Октябрь». Первым  его председателем  стал Габидин Миннибаев.

  После  Октябрьской  революции, как  повсюду  в  стране,  были  созданы  сельские  Советы. Первым  председателем  сельского Совета был  Миннибаев  Габидин. В  последний, более  чем  двух  десятилетний  период, он  совпал  с периодом  перестройки, реформирования и  изменением  общественного  строя, сельским  Советом  руководил  Сахапов Лябиб Габдрахманович.  Он  внес  определенный  вклад  в  благоустройство  села. При  помощи  и  силами «Татнефть»  и  его НГДУ «Альметьевнефть»  на  селе  построены:  дом. культуры,  школа,   детсад, магазины;  в сельские  дома   и  объекты  проведен газ, асфальтированы  дороги.

                В 1998 году  селе  открыт  мемориальный музей Фатиха Карими. Основатель -  Ибрагимов Мударрис Ахметзакиевич.

 По  решению  Миннибаевского  СМС с 1996  года  Миннибаевская  школа  и улица, где  жил Фатих Карими,  названы  его  именем. На стене школы  установлена  мемориальная  доска  Фатиха Карими .

    Село  Миннибаево  богата  знаменитыми  людьми.

    Фатих Карими – ученый, писатель, журналист,  издатель, педагог- просветитель, переводчик, ощественный  деятель.(1870-1937).

     Гильман  Ахун – педагог    просветитель,   религиозный    деятель (1841-1902).   

     Ибрагимов Мударрис  Ахметзакиевич – педагог, писатель, историк, основатель  мемориального музея  Фатиха  Карими, заслуженный  работник  культуры Татарстана, лауреат  премии  Рафаила Тухватуллина,  академик  Российской  академии  гуманитарных  наук (1925-2007).

      Даутова Мохлиса Габделхаковна – заслуженный врач РСФСР, почетный  донор  СССР  1- степени, кавалер  ордена «Отечественной  войны»  (1923- 1985).

        Рамазанов  Ширияздан  Шаймарданович – механик-самоучка, рационализатор. 

       Ишмуратов  Ахмет  Гарифуллович – кандидат  филологических  наук, доцент  проректор ( 1910-1975).

       Гимаев  Гилалетдин  Гилазетдиович -  Герой  голодного  фронта 1921-1922гг., (1863-1938).

      Бикчурин  Шамиль  Мотыгуллович – видный татарский  писатель (1928-1991).

      Хакимов Ирек  Ихсанович (1957г.р)- полковник. Работает в министерстве  обороны  России.

       Ибрагимов Алмас  Ахметзакиевич – полковник. Имеет  много наград. В 1956-60  годы  закончил  Московскую Военную  академию(1934-1991).

        Ибрагимов Атлас  Ахметзакиевич – закончил   Московский  нефтяной  институт. Был  генеральным  директором  Нижневартовского  нефтяного   объединения.

   Нефть – богатство  республики. В деревне  жители  в основном  работают  на  нефтяных  промыслах. Есть  почетные  нефтяники:

1)       Мансуров  Хамза  Фахруллович

2)       Камалетдинов  Анвар  Гильмутдинович

3)       Давлетбаев  Жаудат Имамович

4)       Фазлиахметова  Людмила  Рахимовна

5)       Сафиуллин  Мингали  Гарифович

6)       Батталов  Марат  Асхатович

 

 

 

 

 

 

 

 Минлебай  авылы  тарихы

 

 

 

Минлебай авылы 1730 нче еллар тирэсендэ барлыкка килгэн. Нинди материалларга, чыганакларга таянып бу фикергэ киленэ сон?

     Лениногорск шэhэрендэ яшэп язучы Жэмит Рэхимов Безнен тобэктэге авылларнын кайчан hэм ничек килеп утырганнарын ачыклай очен Мэскэу, Санкт- Петербург, Оренбург, Уфа, Самара шэhэрлэрендэге архивларда бик озак казынган hэм бу як авлларнын тарихына бэйле гаять эhэмиятле материаллар эзлэп табып ачышлар ясаган.

     Петр 1 патшалык иткэндэ элеккеге йорт башыннан жыела торган салым жан башыннан тулэнэ торган имана белэн алмаштырыла. Монын очен ботен ил оязлэргэ буленэ hэм салымга тартылырга тиешле барлык кешелэр ( ир-ат женесе) исэпкэ алынырга мэжбур ителэ.Имана тулэту очен барлык крстьяннарнын тогэл санын ачыкларга, яки халык санын алырга кирэк була. Шул максатлардан чыгып эледэн-эле ревизиялэр булып торган. 1917 нчы елга кадэр патша Россиясе ун тапкыр ревизия уткэргэн. Шунын беренчесе – 1719 – 1725 елларда уза. Бу ревизия материалларында эле Минлебай авылы теркэлмэгэн. Шулай да бездэн ерак тугел Мослим, Актаныш, Кырым-Сарай (Хэзерге Баулы районы) h..б. 42 авыл теркэлгэн.

     1744-1747 нче елларда икенче ревизия уткэрелэ. Шушы ревизия документларында бик куп яна авыллар теркэлгэн. Менэ алар: Минлнбай, Солэй, Каратай (Зэй Каратай), Шогер, Карабаш, Кодаш,Элмэт,Габдрахман, Мактама hэм  башка дистэлэрчэ авыллар бар исемлектэ.Лэкин бу авыллар нэкъ менэ 1746 нчы елларда утырганнар дигэн суз тугел. Бик куп тарихи материаллар бу авылларнын 1730 нчы еллар тирэсендэ дэррэу кученеп килулэре турында сойли.

     Лэкин, бу авыллар барлыкка килгэнче , карурманнар hэм сазлыклар белэн капланган бу жирлэрдэ тоташтан кешелэр яшэмэгэн дию дореслеккэ туры килмэс иде. Элбэттэ, кучмэ халыклар килеп чыкканнар, азмы-купме яшэп-торып киткэннэр. Эле дэ очраштыра торган кечкенэ зиратлар,аерым каберлеклэр, кабер ташлары шул турыда сойли.

     Минлебай авылына килеп утырган беренче кеше авылыбызны нигезлэуче Минлебай Туктаров булган. Шуна да авылга анын исеме бирелгэн. Шунысы кызыклы, 1746 нчы елнын жэендэ уткэрелгэн икенче ревизиядэ Минлебайда бер йорт кына булган.

     Уфа провинциясендэ дулкын-дулкын булып озлексез кабатланып торган татар-башкорт восстаниялэреннэн тэмам гажизлэнгэн хокумэт узлэрен «башкорт» дип атаган типтэрлэрне Казан ягына кучереп утыртырга карар бирэ. Лэкин халыкнын байтагы кочлэп кучергэнне котми, Зэй hэм Шушма елгаларынын урге агымындагы буш жирлэргэ кученен утыралар. Минлебай авылынын «Мишэр очы» дип ататлган урамында яшэуче бугенге кешелэр аларнын дэвамчылары. Шуна да аларнын телендэ бугенгэ кадэр мишэр – типтэр акценты сакланган.

     ХУШ йоздэ Бибишев Давыт нэселе авыл халкынын купчелеген тэшкил иткэн.

     1927 нче елда Минлебай авылыннан  унбиш хужалык Чишмэ купере тобенэ кучеп, ТОЗ (Товарищество по обработке земли) оештыралар. Ширкэтнен рэисе итеп алты патша армиясендэ, кызыл гвардия сафларында булган, гражданнар сугышында взвод командиры буларак актив катнашкан (1917-1923 елларда)   минем Саимэ эбиемнен этисеРамазанов Шириаздан Шэймардэн улы сайлана.Элмэт волосте чэчкелэр, атлар алу очен ссуда бирэ.Ярлы-ябаганын да тормышы жайлана тошэ. Илгэ кутэрелгэн коллективлашу дулкыны да килеп житэ. Минлебайда колхоз тозелэ.

     Колхозга крестьян хужалыклары массовый тостэ керэлэр. 1935 нче елларда берничэ кеше (хужалык) кына аерым хужалык булып кала бирэлэр. Колхозда тимерче булмаганлыктан, э Шири абзый оста тимерче була, ул : «Мэгез бу фортфилегезне! – дип шап итереп остэл остенэ куя да , кулына зур чукеч алып ,сандал янына бара.Рэислек Миннибаев Габидинга кучэ. 1931 нчы елда колхоз рэисе- Батталов Шэмгун,1932 елда- Шигапов Кыям.Бу кеше сигез потлы,баhадир кеше була. 1932-1938 елларда рэис булып Сафин Гата тора. Колхозга «Октябрь» колхозы дигэн исем бирелэ. Ул hэрберсе 100 лэп колхозчыны берлэштергэн сигез бригададан тора. «Октябрь» колхозынын чэчулек жирлэре куп – 3000 гектар чамасы була. Халкы тырыш, бер карангыдан икенче карангыга тикле эшлилэр.Тора бара бу зур колхоз «Элмэтнефть»нен «Нефтяник» исемле совхозына, Минлебай- анын оченче булегенэ эйлэнде. Колхоз, совхоз житэкчелэре Минлебайга сирэк килделэр,игътибар итмэделэр,нэтижэдэ булек экономик яктан кочсезлэнде.»Нефтяник совхозы житэкчелэре Минлебайдан котылу ягын гына карыйлар. Шулай итеп 1984 нче елда Минлебай «Солэйнефть» нен ярдэмче хужалыгына эйлэнде.  1990 нчы елнын 8 манда  Минлебай мостэкыйль аренда хужалыгы предприятиясенэ эверелде. Мостэкыйльлек узен бик тиз сиздерде. Ул куп кенэ унышларга иреште.

          Авылыбызда  элек-электэн мэгариф эше зур урын алып торган. Минлебайда зур.атаклы мэдрэсэ булмаган, э шулай да мэчеттэ вэгазъ эйтелгэн, балага исем кушылган, вафатларга ясин чыгылган.

          ХХ нче гасырнын беренче яртысында (1913-1914) елларда авылда укыталар:

1.       Дэулэтбаев Ризван- 1913-1914 нче елларда малайларга дин hэм кайбер фэннэрне укыта.

2.       Даутов Ширияздан – мулла. 25 ел авылда балалар укыта.

3.       Даутов Габделхак – мулла.

4.       Даутов Нургали Шэяхмэт улы- этиемнен бабасы Минлебай авылында озак еллар мулла булып тора  hэм байтак еллар укытучылык итэ. Ул Элмэт мэдрэсэсен тэмамлап, Уфадагы Диния нэзарэтенэ барып муллалыкка имтихан тота.Хади Атласов шэкерте була. Ул 1984 елда вафат була.

5.       Ишмуратова Сэгъдэнэ (Даутов Нуриэхмэт жэмэгате) уз оендэ кызлар укыта.

Гасырнын икенче яртысында авылда яшэгэн Гаыйльман Ахун кечерэк мэдрэсэ ачып, малайларны,кызларны бер партага утыртып доньяви фэннэр : татар, урыс теллэре, хисап,география,тарих фэннэренен нигезлэрен укыта.

        Минлебай авылы атаклы шэхеслэргэ бик бай.

Эдип (язучы) hэм журналист,педагог,галим Фатих Кэрими,филология фэннэре кандидаты,Казан педагогия институты доценты,проректоры Ишмуратов Эхмэт Гарифулла улы,язучы,драматург Шамил Мотыйгулла улы Бикчурин hэм башкалар.

        Минлебайда нефть-газ чыгару осталары да яши. Минлебай авылында нефтьне ин беренче 1948 елда бораулыйлар. Э нефтьнен № 2 скважинасы 1949 елнын язында бэреп чыга. Минлебай нефтьчелэре уз эшлэренен осталары. Безнен авыл алар белэг горурлана. Менэ ул хормэткэ hэм ихтирамга лаеклы кешелэр:

         Галимов Гариф Хэниф улы,Мансуров Хэмзэ Фахрулла улы, Сафиуллин Миннегали Гариф улы,Камалетдинов Энвэр Гыйльметдин улы,Хабибрахманов Эмин Ризван улы,Камалетдинова Роза Сэлимгэрэй кызы,Сайфуллина Венера Дэулэтгэрэй кызы hэм бик куп башкалар.

         Минлебай авылыннан чыккан hэм бугенге кондэ дэ авылыбызда яшэп,ижат итуче  язучыбыз- Ибрагимов Модэрис Зэки улы, шагыйрэбез Бикмухаметова Сэрия Галиэхмэт кызы  да авылыбызнын мактаулы кешелэр исемлегендэ.

 

 

 

Вся история Миннебаевского селського поселения

Последнее обновление: 22 марта 2021 г., 15:07

Все материалы сайта доступны по лицензии:
Creative Commons Attribution 4.0 International